Bikefitting
De juiste houding voor vakantiefietsers, toerfietsers en fietsforenzen
Een pijnloze fietshouding vinden kan een hele uitdaging zijn. Misschien weet je niet meer waar je het zoeken moet en heb je de hoop op pijnloos fietsen zelfs al opgegeven? Wanhoopt niet! Saint Christopher kan je redden met een bikefitting! Om meer te leren over mijn zienswijze op zithoudingen en framematen, verwijs ik je graag door naar een artikel op mijn blog SintChristophorus.nl: De warrige wereld van framematen.
Een bikefitting is een gratis onderdeel van het aankoopproces. Hierbij houd ik rekening met de gebruiksdoelen, jouw fysieke eigenschappen en je getraindheid. Informeer mij zo uitgebreid mogelijk over jouw manier van fietsen en meld eventuele fysieke ongemakken. Dan kan ik mijn best doen je te helpen aan een efficiënte en pijnloze fietshouding. Om te ervaren hoe jouw toekomstige fiets gaat zitten, pas ik de gewenste zithouding met bijpassende sturen en zadels toe op de beschikbare testfietsen of de multi-instelbare pasfiets.
Doel van de bikefitting
Er zijn meerdere manieren van bikefitten, waarvan de meeste het doel hebben de sportieve prestaties van wielrenners en mountainbikers te bevorderen.
Bij vakantiefietsers, toerfietsers en woon-werkfietsers gaat het niet primair om de prestaties. Hier is het doel van een meting het zo comfortabel en efficiënt mogelijk lange afstanden te kunnen fietsen. Pijn is altijd slecht voor de efficiëntie en het fietsplezier. De nadruk zal dus eerst liggen op het realiseren van een comfortabele houding.
Als je uiteindelijk pijnloos een dag op het zadel kunt zitten en genieten, dan komen de prestaties geleidelijk aan vanzelf. In hoeverre dat nodig is natuurlijk, want hoewel toertochten en fietsvakanties flinke uitdagingen kunnen zijn, het zijn geen wedstrijden.
Meten & trainen
Een bikefitting en de daaruit voortvloeiende zithouding is niet altijd een directe oplossing voor eventuele pijnpunten. Vaak moet er ook het één en ander getraind worden. Zo moet je een goede kontditie opbouwen. Zitvlees kweek je niet met twee lange tochten. Dat moet je rustig opbouwen en bijhouden. Daarnaast heb je, om een houding lang genoeg vol te kunnen houden, een goede core stability (rug en buik) nodig. Een getraind spierkorset zorgt ervoor dat je armen het werk niet alleen hoeven te doen en dat scheelt weer pijn in de handen, polsen, schouders en nek.
Als je fiets eenmaal goed is afgesteld, moet je daar natuurlijk even aan wennen. Je lichaam heeft tijd nodig om de geadviseerde houding aangeleerd te krijgen. Dit doe je onder andere met rustig op te bouwen trainingsrondjes en het versterken van rug- en buikspieren. Vaak moet je jezelf ook ingeslopen gewoonten actief afleren. Het juiste zadel, een passend stuur en ergonomische handvatten kunnen je helpen bij het vasthouden van de voor jou optimale zithouding.
Framemaat
Vroeger was de lengte van de zitbuis bepalend voor de framemaat, maar dit zegt helemaal niets over de pasvorm van de fiets. Alle fietsfabrikanten werken met andere frameverhoudingen en de zitbuislengte is geen constante meer. Het zijn de hoogte en reikweidte van het stuur die bepalen hoe je op de fiets zit.
Zo kan het gebeuren dat je bij merk A een 54cm frame nodig hebt en bij merk B een 57cm. En vaak kan je op zowel een M als een L dezelfde zitpositie instellen. Logisch, hè?
Zadelpositie
Het instellen van de optimale zithouding begint met het vastleggen van de zadelpositie ten opzichte van de trapas. De lengteverhouding van het boven- en onderbeen, de voetlengte en de positie van de bal van de voet zijn hierbij bepalend. Evenals de wens om sportief te kunnen fietsen of juist comfortabel te toeren.
Vervolgens leg ik van hieruit de positie van het stuur vast. Ga alsjeblieft niet het zadel verstellen om de afstand tot het stuur aan te passen, want dan ben je de basis voor een efficiënte trapbeweging kwijt.
Stuurpositie
Voor de positie van het stuur bestaan geen hele strikte regels, omdat hier de persoonlijke voorkeur, de rijstijl en het gebruiksdoel een grote rol spelen. Er zijn wel richtlijnen. Met een voorover zithouding is je gewichtsverdeling beter, kun je je kracht goed kwijt, klim je beter en heb je minder last van tegenwind. Maar zo’n sportieve zithouding is niet voor iedereen een hele dag uit te houden.
Het wordt dus een zoektocht naar de ideale balans tussen efficiëntie en comfort, rekening houdend met de natuurlijke houding van je rug en je flexibiliteit. De mogelijke posities van het stuur verschillen per model en dit gegeven is daarom leidend bij de keuze van de ideale fiets.
Stack & reach
Om vooraf in te kunnen schatten of het stuur op de juiste hoogte en afstand ingesteld kan worden, kijk ik naar de zogeheten stack & reach van elke fiets. Met deze twee maten wordt de positie van het hoogste deel van de stuurbuis ten opzichte van de trapas weergegeven.
Het finetunen van de zithouding gebeurt met verschillende stuurpennen en sturen. Echter, in tegenstelling tot de hoogte van het zadel, is het verstelbereik van sturen en stuurpennen beperkt en daarom is het van belang een fiets te kiezen waarbij de stack & reach voldoende in de buurt komen van de te realiseren stuurpositie. Houd hierbij ook rekening met de toekomst!
Stuurvorm
Sturen zijn er in vele vormen en maten. Het juiste stuur zorgt voor voldoende ontspanning in de nek, schouders en armen. Zowel de vorm als de breedte van het stuur hebben daar invloed op. De meeste sturen worden standaard te breed geleverd en meestal kort ik die in.
Belangrijk is dat de polsen een rechte lijn vormen met de onderarmen en dat het mogelijk is om met licht gebogen armen de schouders ontspannen te laten hangen.
Wat ook verschil kan maken, is de zogeheten sweep. Een kromming in het stuur draagt vaak onmiddellijk bij aan een meer ontspannen houding. De mate van sweep is onder andere afhankelijk van de stuurhoogte.
Het zadel
Niets is zó bepalend voor de fietsbeleving als het zadel! En het probleem is: hèt ideale zadel bestaat niet. Voor de zadelkeuze zijn de breedte en de stand van de heup bepalend. Maar ook je zithouding, rijstijl en kontditie.
Wist je trouwens dat er geen verschil is tussen heren- en dameszadels? Op mijn weblog SintChristophorus.nl leg ik dit uit.
Naast de standaard zadels van de fietsfabrikanten, put ik uit de collecties van onder andere Ergon, Terry en SQ-Lab.
Het is heel normaal dat het eerst gekozen zadel niet direct een schot in de roos is. Alleen jij kunt voelen wat je voelt en ik kan slechts meedenken en alternatieven laten proberen. Net zo lang tot het goed zit.
Bikefitting met zitgarantie
Saint Christopher verkoopt iedere nieuwe fiets met zitgarantie. Dit houdt in dat ik goed kijk en luister om te kunnen garanderen dat jouw nieuwe fiets de juiste maat heeft. Hierbij wordt ook rekening gehouden met de toekomstige behoefte om het stuur wat hoger te zetten. Hiervoor adviseer ik altijd een fiets met een zo hoog mogelijke stack. Want een hoge voorkant maakt een comfortabele zitpositie beter mogelijk, maar sluit tegelijk een sportieve houding niet uit.
Kosteloos zadels en sturen ruilen
Het is heel normaal dat je na aankoop een tijdje aan de fiets moet wennen. Mochten er dan nog pijnpunten en verbeterpunten naar boven komen, dan mag je altijd terugkomen om de zithouding te laten optimaliseren. Als dat betekent dat er eventueel een ander stuur of zadel (binnen dezelfde prijsklasse) gemonteerd moet worden, dan doe ik dit kosteloos! Dit geldt overigens niet voor leren Brooks zadels die ingereden moeten worden.
Doorverwijzing naar specialist
Wanneer er medische zaken in het spel zijn of als je een duidelijke asymmetrische lichaamsbouw hebt, dan is het niet verstandig dat ik op de stoel van specialisten als de fysiotherapeut of chiropractor ga zitten. In dat geval zal ik je doorverwijzen naar de gediplomeerde en medisch onderlegde bikefitter Jan Glorie. Ook na doorverwijzing blijf ik garanderen dat je de juiste framemaat hebt en Jan Glorie weet op zijn beurt heel goed hoe je met een paar kleine aanpassingen een groot verschil kunt maken.
