Rohloff eigenschappen
De Rohloff-naaf heeft 14 gelijkmatig verdeelde versnellingen met ongeveer hetzelfde bereik als een derailleursysteem met 30 versnellingen. Er zijn dus genoeg lichte versnellingen om langzaam tegen steile hellingen op te kruipen, maar ook genoeg zware om er weer keihard vanaf te denderen.
Zo werkt de Rohloff-naaf
De Rohloff-naaf werkt volgens hetzelfde prinicipe als de klassieke 3-traps versnellingsnaven met planetaire tandwielstelsels (info). In feite is de Rohloff-naaf een 7-speed naaf als die van een stadsfiets, maar dan met een paar extra planetaire tandwielen (de vertragingstandwielen) die er 14 versnellingen van maken. Met een draaigreep aan het stuur zet je via twee kabels en meerdere palletjes in de naaf de tandwielen om beurten vast.
Hoe minder tandwielen er draaien, hoe hoger het rendement. Versnelling 11 draait het soepelst, omdat daarbij alle interne tandwielen vast zitten. Dit is de zogeheten ‘direct drive’. De standen 12, 13 en 14 zijn echte versnellingen en de rest van de ‘versnellingen’ zijn eigenlijk ‘vertragingen’. Versnellingen 1 tot en met 7 hebben een iets lager rendement, want daarbij lopen de vertragingstandwielen mee.
14 echte versnellingen
Ten opzichte van 3×9 of 3×10 derailleursystemen lijkt het aantal van 14 versnellingen van Rohloff misschien weinig, maar het zijn wel 14 échte versnellingen. Een 3×9 derailleur heeft in theorie 27 verzetten, maar een deel daarvan overlappen elkaar en een aantal combinaties mag je niet schakelen vanwege een te schuine kettinglijn. Zo blijven er bij een derailleur ook maar 14 of 15 unieke versnellingen over. Tegenwoordig zie je daarom steeds meer derailleurs met één voorblad die geen ‘valse’ versnellingen meer hebben.
Bij beide systemen kun je de zwaarte van de versnellingen op jouw gebruik aanpassen. Bij Rohloff gaat dat heel eenvoudig door voor en/of achter een groter of kleiner tandwiel te monteren. Zo verschuift het gehele versnellingsbereik naar omhoog of omlaag en leg je de nadruk op snelheid óf klimmen.
voordelen
Nog meer voordelen
nadelen
En nog dit
Onderhoud aan Rohloff
Olie zweten
Zoals gezegd, kan de naaf wat olie zweten, maar dat is dus geen probleem. Dit kan komen door iets teveel olie bij de laatste oliewissel, luchtdrukverschillen, een zandkorreltje tussen de keerringen of de fiets heeft een tijdje op zijn zij gelegen. In deze gevallen stopt het zweten vanzelf een keer. Niks aan doen dus.
Lekke naaf
Een lekke naaf is niet direct een probleem. Raak vooral niet in paniek als je een plasje olie onder je fiets aantreft. Je kunt er gerust mee doorrijden tot de eerstvolgende olieverversing. Zelfs als de naaf héél erg lek is en nagenoeg alle olie eruit lijkt te zijn gelopen, dan kun je nog steeds gerust de rest van het jaar, tot de eerstvolgende oliebeurt, ermee doorrijden. Bernhard Rohloff heeft iedereen ervan verzekerd dat er voldoende olie aan de tandwielen blijft kleven om probleemloos 5000 km te rijden. Cool hè?!
Let op bij schijfremmen
Een lekkende naaf is echter wel een probleem als je schijfremmen hebt! Kijk dus goed waar de lekkage zich bevindt en rijd nooit verder met olie op de schijfremmen! Lekt de naaf op de afdichtingsringen, dan kan de monteur deze gewoon zelf vernieuwen. Als de naaf op de snelspanner lekt, is de interne pakking aan vervanging toe. In dat geval moet het wiel naar Rohloff opgestuurd worden.
Zweten & lekken voorkomen
Om zweten of lekken te voorkomen, moet je de naaf nooit met olie bijvullen. Het teveel aan olie komt er hoe dan ook uit. Ook moet je de naaf in de buurt van de as niet met een borstel schoonmaken, want dan kan je vuil tussen de afdichtingsringen duwen. Gewoon schoonspoelen met water dus. Gebruik nooit een hogedrukspuit, voor geen enkele fiets! Dat vinden de lagers niet fijn en veel afdichtingen zijn daar niet tegen bestand.
interne of externe schakeling?
Er bestaan twee manieren waarop de schakelkabel de versnellingen bedient. Middels een kabel die rechtstreeks de naaf in loopt (intern) of via een kastje die je aan een uitsteeksel aan de naaf schroeft (extern). Zie de afbeeldingen hieronder. In geval van schijfremmen krijg je automatisch de externe schakeling. Door de toename van gebruik van schijfremmen, begint de interne schakeling langzaam in de minderheid te raken.
Interne schakeling
Externe schakeling
Als het kabeltje in die twee zwarte slurfjes breekt, kan je niet meer schakelen. Daarom moet deze om de 10.000 kilometer preventief vervangen worden. Zoek de grens maar niet op, want anders heb je mogelijk in Verweggistan een probleem.
Het vervangen van dat kabeltje is een priegelwerkje, maar om het onderweg makkelijker te maken, levert Rohloff de ‘Easy Set’. Dat is een voorgemonteerde kabel die je eenvoudig zelf kunt plaatsen. Voor verre reizen is het verstandig zo’n Easy Set plus een passende torcx sleutel van goede kwaliteit bij je te hebben.
Bij de externe schakeling is het allemaal niet zo ingewikkeld. Die maakt gebruik van een gewone derailleurkabel die in het zwarte kastje om een wieltje gewikkeld wordt. Die ‘clickbox’ kan je met de hand van de plaat verwijderen en het kastje schroef je met een torxsleuteltje open. Als hier onderweg de schakelkabel breekt, dan kan je het kastje loshalen en met steeksleutel 8 de naaf in een bruikbare versnelling zetten.
Nieuwsgierig geworden?
Kom zelf Fietsen met Rohloff testen!
Zo! Genoeg gelezen! Er zijn nog véél meer technische details over Rohloff uit te leggen en in de winkel doe ik dat graag, maar is het niet veel interessanter en nuttiger om zo’n Rohloff-naaf zelf te ervaren? Er staan meerdere fietsen met Rohloff van Santos in de winkel die je allemaal mag testen. Ben je ook nieuwsgierig naar de Pinion-transmissie? Geen probleem, probeer die ook gelijk maar.
Rondom Gorssel lopen meerdere toerfiets- en mountainbikeroutes en je bent van harte welkom om te komen spelen! Graag wel even een afspraak maken, zodat ik ruim voldoende tijd voor je in kan plannen en de juiste fietsen voor je klaar kan zetten.
Hieronder zie je onze selectie Rohloff-fietsen.
